ارتقا کارت گرافیک کامپیوتر و لپ تاپ مهمتر است یا ارتقا پردازنده و رم؟

افرادی که خیلی از سخت افزار کامپیوتر سر در نمیارن و در مورد قیمت ارتقا کارت گرافیک کامپیوتر یا هزینه ارتقا پردازنده سوال میکنن. بعضی قطعات داخل کیس کامپیوتر خیلی مهمه: اول پردازنده یا cpu که سرعت کلی سیستم به این قطعه بستگی داره و بعد هم کارت گرافیک یا GPU که روان و بدون تیک اجرا شدن بازی ها به این قطعه بستگی داره. خب اگه بخواین سرعت بالا اومدن ویندوز و برنامه ها زیاد بشه، استفاده از SSD به جای هارددیسک هم خیلی موثره.

موضوع این مقاله اینه که برای یه سیستم گیمینگ، افزایش گرافیک کامپیوتر اولویت داره یا بهتره که cpu رو عوض کنیم؟ معمولاً جواب اینه که ارتقا کارت گرافیک مهمتره ولی در بعضی از سیستما ممکنه سی پی یو یا رم خیلی ضعیف باشه و اولویت ارتقای پردازنده کامپیوتر باشه. در ادامه مطلب در مورد پاسخ این سوال بحث میکنیم که اول کارت گرافیک رو ارتقا بدیم یا پردازنده و یا رم؟

ارتقا کارت گرافیک لپ تاپ ایسوس و لنوو و غیره

دقت کنید که اگه لپ تاپ برای بازی کردن میخرید، از همون ابتدا یه مدلی بخرید که پردازنده و کارت گرافیک خوبی داشته باشه، به خصوص گرافیک. ارتقا دادن پردازنده یا کارت گرافیک لپ تاپ مشکله به این علت که این قطعات با لحیم کاری دقیقی روی مادربورد مونتاژ میشه و مثل مادربورد کامپیوتر نیست که کارت گرافیک روی اسلات پی سی آی اکسپرس نصب بشه و یه سوکت برای نصب کردن پردازنده داشته باشن و خیلی راحت بشه یه مدل جدید cpu رو روی سوکت پردازنده نصب کرد.

بنابراین ارتقا کارت گرافیک لپ تاپ لنوو و سونی و ام اس آی و غیره مشکله. هزینه ارتقا کارت گرافیک لپ تاپ  هم نسبت به ارتقای کامپیوتر زیاده.

لپتاپی که گرافیک جدا نداره و در واقع پردازنده گرافیکی روی پردازنده اصلی اضافه شده، فقط برای بازی سبک کافیه و اگه سیستم گیمینگ میخرید به هیچ وجه سراغش نرید! بعضی از خریداران لپتاپ میپرسن که افزایش قدرت کارت گرافیک اینتل یا گرافیک مجتمع پردازنده AMD شدنی هست؟ متأسفانه خیر، فقط میشه یه مقدار رم بیشتر به گرافیک اختصاص داد که اثرش هم در اغلب بازیا کم هست.

استفاده از SSD به جای هارد کند و قدیمی

 خوشبختانه ارتقا دادن رم و هارد یا SSD تو لپ تاپ مشکل نیست و هزینه کمتری هم داره. اینکه چقدر رم یا هارددیسک نیاز دارید، بسته به کاربرد داره. مثلاً اگه برنامه سنگین و بازی اجرا میکنید، برای ویندوز ۱۱ لااقل ۸ گیگ رم لازمه و چه بهتر که ۱۲ یا ۱۶ گیگ باشه.

اگه لپ تاپ شما هارد داره و SSD نداره، کافیه یه SSD ارزون ۲۵۶ گیگ روش بندازید تا مدت زمان بالا اومدن ویندوز از یکی دو دقیقه به کمتر از ۳۰ ثانیه برسه! اگه اسلات M.2 داشته باشه و بشه SSD جدید که به شکل کارت تولید میشه اضافه کرد که بسیار عالی میشه و شاید ویندوز با کلی برنامه در کمتر از ۲۰ ثانیه بالا بیاد.

لپ تاپ ارزون معمولاً یه دونه اسلات رم خالی داره و باید رم قبلی رو خارج کنید و رم جدید وصل کنید، اسلات نصب کردن کارت SSD هم تو بعضی از لپ تاپ ها ۲ تا هست و تو بعضیا یه دونه. لپ تاپ قدیمی هم اسلات M.2 برای نصب کارت SSD نداره و باید از SSD معمولی که شبیه درایو هارد ۲.۵ اینچی هست استفاده کنید و هارددیسک قدیمی رو هم کنار بزارید. البته یه راه جایگزین هم دارید، میتونید درایو نوری یا همون DVD رو خارج کنید و براکت تبدیل درایو نوری به هارددیسک بخرید و داخلش SSD نصب کنید.

در هر صورت ارتقا دادن رم یا هارد و SSD لپ تاپ نسبتاً ساده هست و از نظر هزینه هم گرون در نمیاد.

افزایش گرافیک کامپیوتر یا پردازنده، کدام مهمتر است؟

خیلی از افراد مبتدی بدون تحقیق و بررسی، سوال میکنن که چگونه کارت گرافیک را ارتقا دهیم ویندوز 7 و غیره، قبل از خرید کارت گرافیک یا پردازنده باید بررسی کنید که سیستم شما از چه نظر برای بازی ضعیف هست. مثلاً ممکنه کارت گرافیک شما مدل RTX 3060 باشه و پردازنده‌ی سیستم شما قدیمی و ۲ هسته‌ای، مثلاً مدل Core i3-4130 رو در نظر بگیرید، از سری ۴ هزار یا نسل ۴ پردازنده‌های Core هست که سالها پیش معرفی شده. الان در بازار نسل ۱۳ و ۱۴ و تا حدی نسل ۱۲ موجوده. این پردازنده هم خیلی قدیمیه و هم ۲ هسته داره و در کل برای یه کارت گرافیک با قیمت بالای ۲۰ میلیون تومن، این پردازنده ضعیف محسوب میشه.

نتیجه؟ خب وقتی CPU زیاد از حد ضعیف باشه، افزایش گرافیک کامپیوتر فایده نداره و سرعت اجرا شدن بازی سنگین به خاطر ضعیف بودن پردازنده محدود میشه.

اگه RAM کم باشه و پردازنده و گرافیک عالی باشن هم بازم سیستم شما به دلیل کمبود رم، سرعت اجرا شدن بازی سنگین رو محدود میکنه.

دقت کنید که میگیم بازی سنگین! یعنی ممکنه شما بازی قدیمی و آنلاین نصب کنید، به خوبی و با آخرین تنظیمات گرافیکی اجرا بشه و هیچ مشکلی نداشته باشید. برای اینکه بفهمید نقطه ضعف سیستم شما چیه، یا باید با افراد متخصص مشورت کنید و یا باید خودتون دست به کار بشید و زمانی که بازی سنگین اجرا شده، با استفاده از برنامه ای مثل MSI Afterburner مقدار استفاده از پردازنده و رم و گرافیک رو چک کنید. البته میشه از تاسک منیجر ویندوز ۱۱ یا ویندوز ۱۰ هم استفاده کرد، یا مثلاً میشه با برنامه Game Bar ویندوز هم این کارو کرد ولی MSI Afterburner حرفه ای تره.

اما به سوال اصلی به صورت خلاصه جواب بدیم: کارت گرافیک رو ارتقا بدیم یا پردازنده و یا RAM؟

دقت کنید که تو بازی سنگین و نه فقط یه بازی خاص تست کنید، تو بازی سنگین هم وقتی ویدیو یا گرافیک ساده و ۲ بعدی مثل منوی بازی نمایش داده میشه هم نتیجه خاصی نمیشه گرفت.

مثلاً تو تصویر زیر میبینید که میزان استفاده از CPU تو بازی فقط ۱ درصده! یا گرافیک رو ۳۵ درصد هست و سرعت اجرای بازی هم 497 فریم بر ثانیه!!! بالای ۵۰ ۶۰ فریم بر ثانیه بسیار عالیه و بیش از ۱۰۰ هم دیگه بیش از حد نیازه و چشم انسان تشخیص نمیده. حالا تو همین بازی ممکنه تو صحنه های شلوغ و پیچیده، سرعت اجرا بیاد زیر ۵۰ فریم بر ثانیه و استفاده از پردازنده و گرافیک هم خیلی بالاتر بره.

خب اما چطور با برنامه تخصصی Afterburner ام اس آی کار کنیم؟ اولاً دقت کنید که برنامه توسط MSI ساخته شده ولی مختص لپ تاپ MSI و کارت گرافیک یا مادربورد MSI نیست، میشه رو هر سیستمی نصب کرد و استفاده کرد. برای آموزش استفاده هم به مقاله ای که قبلاً در ساده‌گو منتشر شد نگاهی داشته باشید:

مشورت و مطالعه بررسی تخصصی کارت گرافیک و پردازنده

یه روش دیگه برای اینکه بفهمید سیستم شما چه نوع ارتقایی نیاز داره اینه که جداول بنچ مارک و تست رو بررسی کنید که البته کمی دانش و تجربه نیاز داره. مثلاً اگه در بررسی تخصصی پردازنده ها و کارت گرافیک ها، گرافیک شما جزو ۱۰ ۲۰ درصد اول باشه و در واقع رده اول باشه، باید پردازنده ای بخرید که لااقل میان رده باشه تا یه تناسبی برقرار بشه.

مثلاً برای سیستم گیمینگ امروزی که خیلی قوی تر از پلی استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس هست، باید یه کارت گرافیک رده اول با قیمت بیش از ۳۰ میلیون تومن بخرید و در کنار اون یه پردازنده Core i3 با ۴ هسته قوی یا یه Core i5 یه کم قدیمی‌تر که ۴ یا ۶ هسته داشته باشه، انتخاب کنید. اگه یه پردازنده ۲ ۳ میلیون تومنی بخرید، حتی اگه هسته هاش زیاد باشه هم احتمالاً پردازنده خوبی نیست و عملکرد کارت گرافیک شما رو محدود میکنه.

برای اطلاع از رده بندی پردازنده و کارت گرافیک ها میتونید از سایت‌های تخصصی که کارشون بررسی قطعات سخت افزاره بازدید کنید.

دقت کنید که نمیشه صرفاً با نگاه کردن به تعداد هسته یه پردازنده یا مقدار رم کارت گرافیک گفت که قدرتش چقدر هست و متأسفانه این اشتباهی هست که خیلی از افراد مبتدی میکنن.

• مثلاً پردازنده FX-8150 ای ام دی که ۸ هسته ایه، هسته‌های ضعیفی نسبت به پردازنده های جدید اینتل و ای ام دی داره و عملاً شاید اندازه یه مدل ۲ هسته ای باشه!
• یا مثلاً فروشنده به شما میگه رم گرافیک این لپ تاپ ۴ گیگه، هیچ اشاره ای به مدل گرافیک نمیکنه در حالی که مدل گرافیک خیلی مهمتره، داریم گرافیکی که ۴ گیگ هست و ضعیفه و داریم گرافیکی که ۴ گیگ هست و رده اوله!

makeuseofساده‌گو